Al jaren is er een tekort aan goede betaalbare woningen en is het voor veel groepen lastig een woning te vinden. Of het nu koop is of huur. De overheid probeert hier in een sturende rol te nemen, zodat scheefhuurders eerder geneigd zijn een andere woning te huren of een woning te kopen. Of dat huizen bezitters makkelijker de nieuwe juist woning vinden.

Maar het grootste knelpunt ligt bij de starters voor zowel huurwoningen als koopwoningen. Door schaarste stijgen de prijzen en zijn de regels voor het verkrijgen van een hypotheek ook niet eenvoudig. Zo heb je al sinds een aantal jaar eigengeld nodig, omdat je maar tot 100% van de waarde woning kunt financieren. Hier probeert de overheid ook al wel tegemoet te komen door voor starters onder de 35 jaar en tot een hypotheek van € 440.000,- geen overdrachtsbelasting te rekenen. Maar deze regel heeft vaak een prijs opdrijvend effect.

Aandachtspunten:

• Zorgen dat meer mensen met een middeninkomen een betaalbare woning kunnen vinden; dat doen we door regulering van de midden huur en het verbeteren van de positie van koopstarters
• Te hoge woonlasten van mensen met een laag inkomen aanpakken; dat doen we door een verantwoord huurbeleid en hervorming van de huurtoeslag
• Huurders en kopers beter beschermen; dat doen we door het huur-en koopproces verder te reguleren en door maatregelen die de rechtsbescherming en informatiepositie van huurders en kopers verbeteren

In 2022 is programma Betaalbaar Wonen door het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening opgesteld. Onder leiding van de Minister. De verwachting is dat eind 2024 het eerste traject van start zal gaan.

Een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de betaalbaarheid van de woonlasten is het bouwen van voldoende betaalbare woningen. Ook koopwoningen. Om deze woningen betaalbaar te krijgen is op 8 december 2022 de tweede kamer akkoord gegaan met een budget van € 40.000.000,- (40 miljoen euro) voor een koopfonds.

De indieners van het amendement voor dit koopfonds, willen graag een nieuwe vorm van de in het verleden succesvolle premie A-woningen zonder dat hierdoor de woningprijzen extra stijgen. En vinden verder dat het koopstarters met een middeninkomen makkelijker moet worden gemaakt om een eerste huis te kunnen kopen.

Er bestaan reeds succesvolle verkoopregelingen voor koopstarters, zoals de KoopStart- en startershypotheekregelingen, die hen financieel ondersteunen bij de aankoop van hun eerste huis. Deze hebben deels een prijsopdrijvend effect. Daarnaast zijn veel van deze regelingen in de periode van rond 2010-2012 geïntroduceerd, om ook de project ontwikkelaar te helpen met de verkoop van de woningen. Nadeel is dat deze regelingen lokaal zijn geregeld en er geen landelijke dekking en beleid is.

Wens van de initiatiefnemers van  het koopfonds is dat het geen prijsopdrijvend effect heeft en op grotere schaal moeten worden ingezet. Het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen kan dan substantieel bijdragen aan de realisatie van meer koopwoningen die bereikbaar zijn voor starters, zowel nu als in de toekomst